Nowy rok przyniósł ze sobą nie tylko zmianę daty. Z dniem 1 stycznia 2016 r. zmianie uległ także sposób naliczania odsetek kapitałowych, za opóźnienie oraz tych stosowanych w transakcjach handlowych. Jak teraz to wygląda w praktyce?
1.Odsetki kapitałowe (art. 359 1 k.c.)
Odsetki te należne są tylko wtedy, gdy wynika to z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. Brzmi skomplikowanie? W praktyce najczęściej na tej podstawie ustala się odsetki umowne. Jak zatem prawidłowo liczyć je po nowelizacji?
- Jeżeli ich wysokość nie jest z góry oznaczona należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP (obecnie 1,5 %) i 3,5 % czyli = 5 %,
- Odsetki maksymalne nie mogą przekroczyć dwukrotności odsetek ustawowych czyli ≤ 10 %.
Jeśli więc chcesz zawrzeć z klientem umowę, w której zastrzeżesz odsetki umowne w wysokości większej 10 % wiedz, że nie jest on zobligowany do ich zapłaty w pełnej wysokości.
2. Odsetki za opóźnienie (art. 481 1 k.c.)
Liczone są w sytuacji, gdy jedna ze stron opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, nawet jeśli w związku z opóźnieniem nie została poniesiona żadna szkoda, a wynika ono z okoliczności niezależnych od dłużnika. Co ważne, odsetki za opóźnienie liczy się tylko w sytuacji, gdy transakcja została zawarta pomiędzy dwoma osobami fizycznymi lub osobą fizyczną a przedsiębiorcą.
- Jeżeli ich wartość nie jest z góry oznaczona należą się odsetki ustawowe w wysokości sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 % czyli =7 %,
- Odsetki maksymalne nie mogą przekroczyć dwukrotności odsetek ustawowych czyli ≤ 14 %.
Jest to znaczny „ukłon” w stronę osób zadłużonych, których liczba w Polsce ciągle rośnie. Na przestrzeni ostatnich lat można zaobserwować tendencję do zmniejszania wysokości odsetek za opóźnienie. W roku 2009 wynosiły one 13 %, natomiast od końca 2014 r. zmniejszono ją do 8 %. Najnowsza nowelizacja odjęła jeszcze jeden punkt procentowy.
3. Odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych (art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 8.03.2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych)
Odsetki te naliczane są w przypadku opóźnienia w transakcjach handlowych zawieranych pomiędzy dwoma przedsiębiorcami. Ich wysokość jest równa sumie stopy referencyjnej NBP i 8% czyli = 9,5 %.
Musisz pamiętać, iż wysokość wszystkich w/w odsetek zależna jest przede wszystkim od wysokości sumy stopy referencyjnej NBP. Jak wspomniałam wcześniej, obecnie wynosi ona 1,5 %, jednakże w każdej chwili może ulec zmianie.
I na koniec jedna ważna informacja – do transakcji handlowej zawartej przez Ciebie z innym przedsiębiorcą przed dniem 1 stycznia 2016 r. stosujesz dotychczasowe przepisy.
Pozdrawiam Cię serdecznie,
Małgorzata